مدل های کسب و کار اینترنتی
اینترنت تاثیر زیادی روی همه ابعاد زندگی انسان ها داشته است. یکی از تاثیرات فضای آنلاین روی کسب و کارها است و باعث شده است مردم به سمت کسب و کار اینترنتی کشیده شوند. اینکه افراد از چه طریقی بتوانید از کسب و کارهای آنلاین کسب در آمد کنند بستگی به مدل های کسب و کار اینترنتی دارد. در این مقاله با ما همراه باشید تا به معرفی این مدل ها بپردازیم.
در عصر دیجیتال، کسب و کارهای اینترنتی روند روبه رشدی را پیش گرفته است؛ به گونه ای که طبق اخرین آمار تعداد کسب و کار های اینترنتی ایران در سال 1399 که مجوز اینماد برای سایت خود گرفته اند نزدیک به 28 هزار است. این آمار با افزایش شروع کرونا سیر صعودی خود را حفظ کرده است و در حال حاضر تعداد کسب و کارهای اینترنتی در ایران حدود 350 هزار برآورد می شود که نشان از افزایش چند برابری کسب درآمد از اینترنت در ایران است. همین موضوع باعث شد تا در این مقاله به معرفی انواع مدل های کسب و کار اینترنتی بپردازیم.
چرا کسب و کار اینترنتی؟
کسب و کارهای سنتی و کسب و کار اینترنتی یک هدف یعنی فروش محصولات و کسب سود را دنبال می کنند، اما به دلیل تفاوت هایی که باهم دارند در سال های اخیر کسب و کارهای اینترنتی رشد بیشتری پیدا کرده اند و پیش بینی می شود که تعداد کسب و کار های اینترنتی طی چندسال آینده چند برابر کسب و کارهای سنتی شود. در این رابطه شما می توانید مقاله بهترین شغل های 10 سال آینده را مطالعه کنید.
از مهم ترین دلایلی که باعث رشد و پیشی گرفتن کسب و کارهای اینترنتی و کسب درآمد با موبایل و لپ تاپ و کامپیوتر شده است می توان نیاز به سرمایه کمتر، نبودن محدودیت مکانی و زمانی، جذب مشتریان بیشتر و داشتن بازار بزرگتر اشاره کرد.
مدل کسب و کار چیست؟
ساده ترین تعریفی که برای مدل کسب و کار وجود دارد این است که “از چه طریقی می توانی پول دربیاوری؟”
در واقع مدل کسب وکار یک چارچوب برای پیدا کردن راه هدفمند برای ایجاد یک ارزش بلند مدت در بازار است یعنی اینکه شما بتوانید برای مدت زمان طولانی روش های کسب درآمد اینترنتی خود را برنامه ریزی کنید. برای به دست آوردن مدل کسب و کار خودتان باید بتوانید به سوالات زیر پاسخ دهید.
- مشتری به دنبال چه چیزی است؟
- نیروی کار و نیاز های اولیه کسب و کار شما چیست؟
- چگونه می توان مشتری را جذب کرد؟
- بازار هدف شما چه بازاری است؟
- روش های خدمات رسانی شما به مشتریان چگونه است؟
- سود و درآمد شما چقدر است؟
در کل مدل های کسب و کار به دنبال پاسخ به سوالاتی درباره ارزش آفرینی و نحوه کسب در آمد و روش هایی برای بقا و ماندگاری کسب وکار است.
انواع مدل کسب و کار
راه اندازی یک بوم کسب و کار برای رسیدن به موفقیت بسیار ضروری است. برای راه اندازی کسب و کار اینترنتی خود لازم نیست که به دنبال خلق یک مدل کسب و کار اینترنتی باشید برخی مدل ها وجود دارد که می توانید طبق آنها کسب و کار خود را در فضای آنلاین راه اندازی کنید.
افراد در کسب و کارهای اینترنتی یا به دنبال کالا (فیزیکی یا دانلودی) هستند و یا به دنبال خدمات.
– مدل های کسب و کار که برای کالا مناسب اند:
بیشتر اوقات افراد در فضای اینترنت یا فروشگاه های اینترنتی به دنبال خرید کالا هستند، این کالا یا به صورت فیزیکی اند مثل خرید کفش و لباس یا کالاهای دانلودی اند مثل خرید نرم افزار یا کتاب های الکترونیکی و مقالات. انواع مدل های کسب و کار اینترنتی که برای خرید کالا مناسب اند ارایه می دهیم:
– فروش مستقیم
از رایج ترین مدل های کسب و کار اینترنتی فروش مستقیم کالا است که خیلی از کسب و کارها از این مدل استفاده می کنند. از نمونه های مهم این نوع کسب وکار علی بابا و آمازون و والمارت را می توان نام برد. مدل کسب وکار دیجی کالا هم یک نمونه معروف در داخل ایران است. هرروز شاهد افزایش این نوع از فروشگاه ها هستیم.
مهم ترین مزیت این مدل کسب وکار این است که افراد در هر ساعت از شبانه روز می توانند با مراجعه به این سایت ها خرید خود را ثبت کنند. این نوع فروشگاه ها قابلیت مقایسه محصولات با هم را برای مشتری فراهم می کنند. سیستم انبارداری آنها هم برای برنامه ریزی مدیریت محصولات بسیار مناسب است.
از معایب این مدل کسب و کار اینترنتی به مشکلاتی که ممکن است در حین ارسال و پست محصولات به وجود بیاید می توان اشاره کرد. هم چنین اداره کردن سایت بزرگی مثل دیجی کالا و امثال آن نیازمند وجود یک متخصص حرفه ای سایت است.
– مدل وابسته یا افیلیت مارکتینگ
افیلیت مارکتینگ در فارسی ترجمه دقیقی ندارد ولی به معنی بازاریابی مشارکتی یا همکاری در فروش شناخته می شود. طبق آمار های جهانی 81 درصد برند ها از این نوع مدل کسب و کار استفاده می کنند. این نوع مدل کسب و کار اینترنتی به این گونه است که افراد با بازاریابی برای فروش محصولات یک شرکت حق کمیسون یا درصدی از سود را می گیرند. بازاریابان محصولی که فکر می کنند برایشان سود بهتری دارد انتخاب می کنند و برای آن تبلیغات انجام می دهند، هرچه که بیشتر از آن محصول بفروشند سود بهتری هم به دست می آورند.
افیلیت ها علاوه بر مشارکت در فروش می توانند مشارکت در پرداخت به ازای کلیک هم داشته باشند، چون برخی سایت ها فقط هدف شان افزایش ترافیک است برای همین افراد بازاریاب در ازای بالابردن ترافیک سایت و افزایش بازدید پورسانت دریافت می کنند.
بزرگترین نمونه های افیلیت مارکتینگ داخل ایران همکاری در فروش دیجی کالا ، دایان شاپ و مهین استور هستند. سایت های همکاری در فروش ایرانی را ببینید و با شرایط این سایت ها برای افیلیت مارکتینگ آشنا شوید.
– مدل سفارشی سازی
در این مدل قیمت برای مشتریان ارزش ندارد و بیشتر برای سفارش کالاهای گران قیمت است. مثلا NIKE کفش های خاصی با طرح و رنگ متفاوت برای برخی افراد مشهور یا ثروتمند تولید می کند یا شرکت APPLE هم چنین سفارسی سازی هایی را برای برخی از مشتریان ثروتمند خود انجام می دهد.
مدل های کسب و کار که برای خدمات مناسب اند:
خدمت به فعالیت ها و رضایت مندی هایی که برای فروش کالا ارایه می شود گفته می شود، در واقع خدمات یک سری دانستنی هستند که از طریق یک موسسه برای یک سری افراد انجام می شود نمونه مدل های کسب و کار که در حوزه خدمات مناسبند در ادامه آورده ایم.
-مدل فریلنسری
یکی دیگر از انواع مدل کسب و کار اینترنتی فریلنسری یا آزادکاری است که بسیار هم مورد استقبال قرار گرفته است. اگر افراد در زمینه ای تخصصی دارند و الزامی به حضور فیزیکی شخص برای انجام آن کار نیست می توانند دور از محیط کار، پروژه خود را انجام دهند و برای کارفرمایان ارسال کنند.
تخصص هایی که می توان در آن آزادکاری انجام داد شامل برنامه نویسی و طراحی سایت، تولید محتوا و سئو سایت، نویسندگی و موسیقی و تبلیغات و برندنیگ و کارهای گرافیکی و … می باشد.
برای گرفتن پروژه های فریلنسری می توان از طریق شبکه های اجتماعی اقدام کرد یا می توان از طریق سایت های واسط مثل پونیشا و فریلنسر پروژه گرفت با به سراغ سایت های فریلنسری خارجی بروید وکه مسلما درآمد دلاری برای برنامه نوسان جذاب است.
مزایای فریلنسری داشتن همزمان چند پروژه و آزاد بودن در زمان انجام کار است و همچنین ممکن است درآمد بیشتری از کار حضوری و ثابت داشته باشد به خصص یکی از روش های کسب درآمد برای دانشجویان است که امکان حضور روزانه در محل کار را ندارند.
از معایب فریلنسری هم می توان به نداشتن درآمد ثابت اشاره کرد.
– مدل تبلیغات
تبلیغات یک نوع دیگر از مدل های کسب و کار های اینترنتی است که برای همه نوع کسب و کار ها همیشه وجود داشته است و با وجود سایت های اینترنتی و گسترش فضای مجازی به این بستر هم کشیده شده است خیلی از کسب و کار ها برای شناخته تر شدن به سراغ تبلیغ خود می روند. در فضای آنلاین تبلیغات مقداری پیچیده تر است. اگر می خواهید مدل کسب و کار اینترنتی خود را به سمت تبلیغات ببرید این را بدانید که سایت های تبلیغاتی باید تعداد بازدید کننده بالایی داشته باشند. در این صورت است که افراد سفارش تبلیغات خود را به شما می دهند.
– مدل واسطه گری
در این مدل از کسب و کار های اینترنتی خود فروشنده محصولی برای فروش ندارد و تماما محصولات دیگران را می فروشد. این مدل هنوز در ایران به جایگاه خیلی بالایی نرسیده است ولی خب نمونه ای مثل تخفیفان برای این مدل کسب و کار وجود دارد. سایت هایی مثل پونیشا یا کارلنسر و… هم در زمینه خدماتی مدل هایی از این نوع کسب و کار محسوب می شوند. سود این نوع کسب و کار بیشتر ناشی از بزرگی بازار مورد نظر و میزان فروش دارد.
نکته: آیا با مجوزها برای کسب و کارهای اینترنتی آشنایی دارید؟ اگر قصد راه اندازی یک کسب و کار اینترنتی را دارید با این مجوزها آشنا شوید چرا که برخی از کسب و کارهای اینترنتی ملزم به داشتن مجوزهای لازم هستند.
– بلاگری در شبکه های اجتماعی
یکی از مدل های کسب و کار اینترنتی بسیار موفق بلاگری است که طی سال های اخیر جایگاه خوبی برای خود پیدا کرده است. بلاگر کیست؟ فردی است که خود را در زمینه خاصی متخصص می داند و در شبکه اجتماعی صفحه یا کانال مختص خود دارد. افراد می توانند در زمینه های مختلفی به فعالیت بلاگری بپردازند مثلا در زمینه مد، آرایش و زیبایی و ویدئوهای سرگرم کننده و… . بلاگرها با گرفتن تبلیغات کسب در آمد می کنند.
– مدل کسب و کار Freemium
مدل کسب وکار فریمیوم (freemium) ترکیبی از خدمات رایگان و پولی است. برای رشد کسب و کار و به دست آوردن مشتریان، نسخه های رایگانی رابرای مدت زمان محدود یا با ویژگی های محدود به مشتریان ارائه می دهند. برای باز کردن قفل ویژگی های ارتقا یافته، مشتری باید خدمات پولی را انتخاب کند. و به صورت ماهانه برای دسترسی به خدمات بهتر پول پرداخت کند.
نمونه های از این نوع مدل کسب و کار اینترنتی لینکدین و ترلو می باشند.
– مدل فرانشیز
فرانشیز یا فرانچایز به معنی دادن حق امتیاز استفاده از نام تجاری یا برند است. در واقع در این روش راه های کسب در آمد از طریق برند خود را به دیگران می فروشید. از معروف ترین نمونه های مدل فرانشیز مک‌دونالدز و در داخل ایران فروشگاه هایی مثل افق کوروش می باشد که دارای شعبه های زیادی در همه شهرها است.
مدل کسب و کار اینترنت اشیا
اینترنت اشیا به اختصار IOT مبحثی گسترده درباره قدرت اینترنت فراتر از گوشی و موبایل است و شامل تمامی اشیا می شود و این موضوع باعث تغییرات زیادی در صنایع جهان شده است. اینترنت اشیا هم فضای زیادی برای کسب و کار های اینترنتی دارد. برای اینکه در کسب و کار اینترنت اشیا بتوانید به مدل کسب و کار برسید باید در ابتدا مشخص کنید که اهداف کسب درآمد شما از اینترنت اشیا چیست؟
اولین سوالی که یک ارایه دهنده محصول IOT باید به آن پاسخ دهد این است که این محصول چه ارزشی ایجاد می کند؛ یعنی به بیان ساده تری که در ابتدای مقاله هم گفتیم، این محصول از چه طریقی قرار است درآمد زایی کند؟ و چگونه می تواند به درآمد پایدار در این حوزه برسد؟
در ادامه چندین مدل کسب و کار اینترنت اشیا را آورده ایم:
مدل حق اشتراک دوره ای
برای حق اشتراک اینترنت اشیا می توان به صورت دوره ای از مشتریان هزینه دریافت کرد. یعنی به جای یکبار فروش محصولات می توان از مشتریان به خاطر خدمات اینترنت اشیا ماهیانه حق اشتراک دریافت کرد. از مزایای این روش ارتباط مداوم با مشتریان است. در گذشته پس از فروش محصولات، ارتباط مشتری و فروشنده کاملا از بین می رفت ولی با دریافت حق اشتراک می توان با مشتریان ارتباط داشت.
مدل نماینده فروش محصولات دیگر
در این مدل کسب و کار اینترنت اشیا می توانید محصول IOT خود را با سود بسیار کم به فروش برسانید تا همان محصول باعث فروش دیگر محصولاتتان شود. چون هدف این روش این است که با فروش قیمت پایین در ابتدا بتوانید اعتماد مشتریان را جلب کنید و بتوانید سایر محصولات را به فروش برسانید.
مدل نتیجه گیری در کسب و کار اینترنت اشیا
هدف از این مدل کسب و کار اینترنت اشیا این است که مشتریان اول محصول را تست کنند و بعد اگر مورد قبول شان بود و نتیجه دلخواه را داشت برای آن هزینه پرداخت کنند. در واقع هزینه ای که پرداخت می کنند بیشتر برای نتیجه است تا خود محصول.
نکته: شما هر مدل کسب وکاری که دارید برای اعتبار بخشی بیشتر به کسب و کار خود می توانید از ساخت شماره مجازی کمک بگیرید و مثلا شماره کسب و کار خود را در شهر یا کشور دیگر ثبت کنید.
در این مقاله مدل های کسب و کار اینترنتی و مدل کسب و کار اینترنت اشیا را معرفی کردیم. شما برای راه اندازی کسب و کار اینترنتی خود می توانید یکی از این مدل های کسب و کار که متناسب با حوزه شماست انتخاب کنید. امیدواریم این مقاله برای شما مفید و کاربردی باشد.
